9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları MEB

9. Sınıf Edebiyat Cevapları
2025-2026 eğitim öğretim yılında 9. sınıfta okuyan öğrenciler için hazırlanan MEB Yayınları 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı cevapları bu sayfada yer almaktadır. Öğrenciler, edebiyat dersinde karşılarına çıkan etkinlikler, hazırlık çalışmaları ve değerlendirme sorularını çözerken bazen zorlanabiliyor. Bu nedenle kitabın her bölümündeki cevapları sayfa sayfa düzenleyerek sizler için paylaşıyoruz.

Bu içerikte, özellikle sık aranan 9. sınıf edebiyat sayfa 35 cevapları, 9. sınıf edebiyat sayfa 37 cevapları ve devamındaki tüm sayfaların cevaplarını bulabileceksiniz. Böylece ödevlerinizi kontrol etmeniz, anlamadığınız soruları daha rahat öğrenmeniz mümkün olacak. Amacımız, öğrencilerin sadece hazır cevapları alması değil; aynı zamanda metinleri daha iyi anlayarak derslerinde başarılı olmasıdır.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı

Türk Dili ve Edebiyatı dersi, lise hayatının temel derslerinden biridir. Öğrenciler bu derste hem okuma-anlama becerilerini geliştirir hem de Türk edebiyatının temel dönemlerini öğrenmeye başlarlar. MEB Yayınları 2025-2026 9. sınıf edebiyat kitabı ise bu süreci adım adım anlatacak şekilde hazırlanmıştır. Kitapta bulunan etkinlikler, hazırlık soruları ve değerlendirme bölümleri öğrencilerin konuları pekiştirmesine yardımcı olur.

Kitapta Yer Alan Bölümler

Bu ders kitabı, yıl boyunca işlenecek temalara ayrılmıştır. Her temada farklı metinler, etkinlikler ve sorular vardır. Öğrenciler, bu sayede hem okuduklarını yorumlama becerilerini geliştirir hem de edebi türleri tanır. Bizim hazırladığımız cevaplarda ise hem kısa hem de anlaşılır açıklamalar bulunmaktadır.

Neler Bulacaksınız?

edebiyatın diğer sanat dallarıyla ilişkisi 9 sınıf

9. sınıf edebiyat sayfa 35 cevapları

9. sınıf edebiyat sayfa 37 cevapları

Kitabın ilerleyen tüm sayfalarının etkinlik cevapları

Hazırlık çalışmaları ve değerlendirme sorularının çözümleri

Öğrencilerin derslerde işini kolaylaştıracak açıklamalar

Bu cevaplar, sadece ödev kontrolü için değil; aynı zamanda sınav hazırlığında da faydalı olacaktır. Öğrenciler metinleri incelerken kendi yorumlarını geliştirmeli, biz de onlara yol gösterici olacak örnek cevaplar sunuyoruz.

Sonuç

Eğer siz de “9. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 2025-2026 cevapları, MEB Yayınları, Sayfa 25, Sayfa 26” gibi aramalar yapıyorsanız doğru yerdesiniz. Bu sayfada tüm cevaplara eksiksiz şekilde ulaşabilir ve derslerinizi daha kolay takip edebilirsiniz.


9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 26

II. METİN
ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Merkezî devletler yanında savaşa giren Osmanlı Devleti’ni saf dışı bırakmak amacıyla İtilâf devletleri tarafından düzenlenmiş olan Çanakkale harekâtı, I. Dünya Savaşı’nın en önemli askerî faaliyetlerinden birini teşkil etmektedir. Osmanlı Devleti’nin Almanya yanında savaşa katılmasıyla zor durumda kalan İngiltere ve Fransa, Rusya ile doğrudan temasa geçip savaş güçlerini arttırmak, Osmanlı Devleti’nin Süveyş Kanalı ve Hint yolu üzerindeki baskısını kaldırmak, ayrıca Orta Avrupa’ya sızan Alman-Avusturya ordularını arkadan çevirmek için bu harekâtı gerekli görmüşlerdi. Boğazlar’a karşı girişilecek bir deniz harekâtı ile İstanbul’un ele geçirilip Osmanlılar’ın savaş dışı bırakılması fikri, özellikle İngiliz Bahriye nâzırı ve sonra başbakanı olan Winston Churchill (Vinstın Çörçil) tarafından savunulmuştu. İtilâf devletleri bu harekâtla ayrıca henüz savaşa katılmamış olan Balkan devletlerini de kendi yanlarına çekmeyi hedefliyorlardı. 
İslâm Ansiklopedisi

SORU: a) Bu metinlerden hangisi bilgi vermeyi; hangisi hissettirmeyi, sezdirmeyi ve çağrıştırmayı amaçlamaktadır? Düşüncelerinizi gerekçeleriyle yazınız.
CEVAP: a) Şiir olan metin (Mehmet Akif’in yazdığı) hissettirmeyi, sezdirmeyi ve çağrıştırmayı amaçlıyor. Çünkü şehitleri övüyor, duyguları ön plana çıkarıyor. Diğer metin (İslâm Ansiklopedisi’nden alınan) ise bilgi vermeyi amaçlıyor. Çünkü savaşın nedenlerini, amaçlarını ve sonuçlarını açıkça anlatıyor.

SORU:  b) Bu metinlerin hangisinde dış dünyadaki gerçeklik değiştirilmeden aktarılmıştır? Düşüncelerinizi gerekçeleriyle yazınız.
CEVAP: b) Dış dünyadaki gerçeklik ansiklopediden alınan metinde değiştirilmeden aktarılmış. Çünkü orada savaşın sebepleri ve amacı tarihi bilgilerle anlatılmış.

SORU:  c) Bu metinlerin hangisinde dış dünyadaki gerçeklik kurgulanarak aktarılmıştır? Gerekçeleriyle yazınız.
CEVAP: Dış dünyadaki gerçeklik şiirde kurgulanarak aktarılmış. Çünkü şair savaşın büyüklüğünü ve şehitlerin önemini abartılı benzetmeler ve duygusal sözlerle anlatıyor.

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 27

Aşağıdaki şiiri okuyunuz ve şiirle ilgili çalışmayı yapınız.

SEMAİ
İncecikten bir kar yağar
...
Şiirde geçen edebî dile ve günlük dile ait ifadeleri belirleyip örnekteki gibi yazınız.
CEVAP: 
Edebî Dile Ait İfadeler:
Tozar Elif Elif diye
Deli gönül abdal olmuş
Gamzesi sineme batar
Sanki yeşil başlı ördek yüzer Elif Elif diye

Günlük Dile Ait İfadeler:
İncecikten bir kar yağar
Evlerinin önü çardak
Elif’in elinde bardak

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 28

KÖŞE

..
SORU: Köşe adlı şiirde şairin sözlük anlamı dışında farklı anlamlar yüklediği kelime ve kelime gruplarını aşağıya yazınız. Sizce bu kelime ve kelime grupları şiirde hangi anlamları kazanmıştır? Çıkarımlarınızı yazınız.
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 28




9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 29

Ders İçi Çalışma
SORU:  Aşağıda dizelerde geçen bazı edebî sanatların açıklamaları verilmiştir. Bu edebî sanatların şiirlerin anlatımına sağladığı katkıyı size ayrılan bölüme örnekteki gibi yazınız.
CEVAP: Görselde verilmiştir. Görseli netleştirmek için üstüne tıklayın.
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 29

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 30

SORU:  Aşağıda dizelerde geçen bazı edebî sanatların açıklamaları verilmiştir. Bu edebî sanatların şiirlerin anlatımına sağladığı katkıyı size ayrılan bölüme örnekteki gibi yazınız.
CEVAP: Görselde verilmiştir. Görseli netleştirmek için üstüne tıklayın.
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 31
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 31




9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 31

Görseli netleştirmek için üstüne tıklayın.

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 31
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 31


9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 32

Ders İçi Çalışma

İstiklâl Marşı ve Geri Gelen Mektup adlı şiirlerden alınan dizeleri okuyup verilen çalışmayı yapınız.

Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı:
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:
Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Mehmet Akif Ersoy - İstiklâl Marşı

Ruhun mu ateş, yoksa o gözler mi alevden?
Bilmem, bu yanardağ ne biçim korla tutuştu?
Pervane olan kendini gizler mi alevden;
Sen istedin, ondan bu gönül zorla tutuştu…
Hüseyin Nihal Atsız

SORU: a) Dizelerin sizde uyandırdığı çağrışımları örnekteki gibi yazınız.

CEVAP: İstiklâl Marşı: Vatan sevgisi, şehitler, bağımsızlık, ülkeyi koruma.

Geri Gelen Mektup: Fedakârlık, aşk, tutku, kalpten gelen duygular.

b) Dizelerin sizde uyandırdığı çağrışımlarla arkadaşlarınızda uyandırdığı çağrışımlar arasındaki benzerlik ve farklılıkları tartışıp yazınız.

CEVAP: 

Benzerlik: Hepimiz İstiklâl Marşı’nda vatan sevgisini ve şehitleri düşündük. Geri Gelen Mektup’ta da genelde aşk ve duygular akla geldi.

Farklılık: Ben biraz daha fedakârlığı düşündüm, arkadaşlarım ise daha çok özlem ve yanmayı düşündüler. Yani herkesin duygusu biraz farklı ama genel olarak yakın şeyler hissettik.

FARK EDELİM: 
Şair ve yazarlar tarafından edebî metinlerde bir araya getirilen kelimeler; okurda farklı duygu, düşünce ve hayaller uyandırır. Bu metinlerde kelimelerin çok anlamlılığından doğan anlam katmanları vardır. Bu anlam katmanları, metinlerin çağrışım güçlerini yükseltir. Bu metinler; okurun ruh hâline, tahsiline, hayata bakışına, yaşına; eserin okunduğu sosyal ortama ve döneme göre farklı çağrışımlar uyandırabilir.

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 34

SORU: a) Sakarya Türküsü adlı şiirde dış dünyadaki gerçekliği açıkça dile getiren dizeleri ve bu dizelerdeki gerçeğe uygun iletiyi örnekteki gibi yazınız.

CEVAP: Görselde verilmiştir. Yazıları netleştirmek için görsele tıklayın.

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 34

SORU: b) Sakarya Türküsü adlı şiirde imgeler yoluyla yoruma açık ifadeler kullanılan dizeleri ve bu dizelerdeki iletinin açıklamasını örnekteki gibi yazınız.

CEVAP: Görselde verilmiştir. Yazıları netleştirmek için görsele tıklayın.

9.-Sınıf-Edebiyat-Ders-Kitabı-MEB-Yayınları-Cevapları-Sayfa-34b

FARK EDELİM: 

Edebî metinlerde sanatçılar, anlatmak istediklerini bazen açıkça dile getirirken bazen de okura sezdirme yoluna gider. Edebî metinlerde sanatçının duygu, düşünce ve hayallerini doğrudan ve net bir şekilde okura aktaran iletiler, açık iletilerdir. Açık iletilerde okuyucu ileti hakkında herhangi bir yorumda bulunmaz. Edebî metinlerde bazen sanatçılar anlatmak istediklerini okuyucuya hissettirir, sezdirir, çağrıştırır ve bunlar metnin örtük iletilerini oluşturur. Örtük iletilerde okuyucunun ileti hakkında çıkarımlarda bulunması gerekir. Örtük iletiler okuyucunun hayal dünyasını harekete geçirir, edebî metnin etkileyiciliğini arttırır.

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 35

Okuduğunuz metinlerdeki insanın ruhsal durumunu ve toplumun özelliklerini anlatan ifadeleri yazınız.

CEVAP:

Toplumun Özelliklerini Anlatan İfadeler: İnsanların dine, ibadete yönelmesi (namaz, ezan, dua). Aile içindeki dayanışma ve paylaşım, hayatın zorlukları karşısında toplumun sabırlı olması.

İnsanın Ruhsal Durumunu Anlatan İfadeler: Ferit’in iç sıkıntısı, huzur arayışı ve sonunda rahatlaması. İkinci metinde kadının hüzünlü, umutsuz ve yorgun hâli, insanların kaygılı, biraz da çaresiz hissetmesi.


9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 36

Ders İçi Çalışma
a) Sınıfta öğretmeninizin rehberliğinde beş takım oluşturunuz.
b) Yandaki karekodda Kemalettin Kamu’nun Bingöl Çobanları, Attila İlhan’ın Ben Sana Mecburum, Orhan Veli Kanık’ın Anlatamıyorum, Cahit Sıtkı Tarancı’nın Otuz Beş Yaş, Feyzi Halıcı’nın Ellerime Kar Yağıyor adlı şiirleri bulunmaktadır. Bu şiirlerin çıktılarını alınız.
c) Bu şiirleri takım arkadaşlarınızla okuyunuz ve şiirlerden birini seçiniz. Her takıma farklı bir şiirin düşmesine dikkat ediniz.
ç) Seçtiğiniz şiirdeki yaratıcılık, hayal gücü, imge, sembol, çağrışım, edebî sanatlar, açık ve örtük ileti, mecaz ve edebiyatın diğer disiplinlerle ilişkisini içeren unsurları belirleyiniz. Belirlediğiniz bu unsurlardan hareketle zihin haritasını takım arkadaşlarınızla doldurunuz.
CEVAP: Etkinlik her bir şiire göre ayrı ayrı cevaplanmıştır. Yazıları netleştirmek için resme tıklayın.

Bingöl Çobanları şiiri zihin haritası
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 36

Ben Sana Mecburum şiiri zihin haritası
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 36

Anlatamıyorum şiiri zihin haritası
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 36

Otuz Beş Yaş şiiri zihin haritası
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 36

Ellerime Kar Yağıyor şiiri zihin haritası
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 36

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 37

e) Hazırladığınız zihin haritasını dijital ortama aktarabilir ve daha sonra EBA platformunda paylaşılabilirsiniz.

SORU: f) Seçtiğiniz şiirde meydana gelen ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması, ünlü daralması, ünlü düşmesi, ulama gibi ses olaylarını belirleyiniz ve bu ses olaylarının şiirin söyleyişine nasıl bir katkı sağladığını gerekçeleriyle yazınız.
CEVAP: Bingöl Çobanları şiirinin ses olayları incelemesi

BİNGÖL ÇOBANLARI
Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum,
çocuk-u: ünsüz yumuşaması

Bu dağların eskiden aşinasıdır soyum.
aşina-s-ı: s kaynaştırma

Bekçileri gibiyiz, ebenced buraların,
bek-ci: ünsüz benzeşmesi, gibi-y-iz: y kaynaştırma

Bu tenha derelerin, bu vahşi kayaların
Görmediği gün yoktur sürü peşinde bizi,
görme-dik-i: k ünsüz yumuşaması yok-dur: d-t ünsüz benzeşmesi

Her gün aynı pınardan, doldurup testimizi
Kırlara açılırız çıngıraklarımızla.
çıngıraklarımız-ile: i ünlü düşmesi

Okuma yok, yazma yok, bilmeyiz eski, yeni,
Kuzular bize söyler yılların geçtiğini,
geç-dik-i-n-i: d-t ünsüz benzeşmesi, k-ğ ünsüz yumuşaması n: kaynaştırma

Arzu, başlarımızdan yıldızlar gibi yüksek;
Önümüzde bir sürü, yanımızda bir köpek
Dolaştırıp dururuz aynı daüssılayı,
dolaş-dırıp: t-d ünsüz benzeşmesi daüssılı-y-ı: y kaynaştırma 

Her adım uyandırır acı bir hatırayı.
at-ım: t-d ünsüz yumuşaması, hatıra-y-ı: y kaynaştırma

Anam bir yaz gecesi doğurmuş beni burda,
gece-s-i: s kaynaştırma, burda: bu+arada: ünlü aşınması

Bu çamlıkta söylemiş son sözlerini babam,
çamlık-da: d-t: ünsüz benzeşmesi sözleri-n-i: n kaynaştırma

Şu karşıki bayırda verdim kuzuyu kurda,
kuzu-y-u: y kaynaştırma, kurt-a: t-d ünsüz yumuşaması

"Suna"mın başka köye gelin gittiği akşam,
git-dik-i: d-t ünsüz benzeşmesi, k-ğ ünsüz yumuşaması

Gün biter, sürü yatar ve sararan bir ayla,
sarı-ar-an: ı ünlü düşmesi, ay-ile: i ünlü düşmesi

Çoban hicranlarını basar bağrına yayla,
bağır-ı: ı ünlü düşmesi, yay-ile: i ünlü düşmesi

- Kuru bir yaprak gibi kalbini eline al
kalp-i: p-b ünsüz yumuşaması

Diye hıçkırır kaval:
de-y-e: e ünlü daralması

Bir çoban parçasısın olmasan bile koyun,
Daima eğeceksin başkalarına boyun;
Hülyana karışmasın ne şehir, ne de çarşı,
Yamaçlarda her akşam batan güneşe karşı,
Uçan kuşları düşün, geçen kervanları an,
Mademki kara bahtın adını koydu çoban!
Nasıl yaşadığından, ne içip yediğinden,
yaşa-dık-ın: k-ğ: ünsüz yumuşaması, ye-dik-i: k-ğ ünsüz yumuşaması

Çıngırak seslerinin dağlara dediğinden
de-dik-i: k-ğ ünsüz yumuşaması

Anlattı, uzun uzun.
anlat-dı: d-t ünsüz benzeşmesi

Şehrin uğultusundan usanmış ruhumuzun
şehir-in: i ünlü düşmesi

Nadir duyabildiği taze bir heyecanla,
duyabil-dik-i: k-ğ: ünsüz yumuşaması, heyecan-ile: ünlü düşmesi

Karıştım o gün bugün bu zavallı çobanla
karış-dı: d-t ünsüz benzeşmesi, çoban-ile: i ünlü düşmesi

Bingöl yaylalarının mavi dumanlarına,
Gönlümü yayla yaptım Bingöl çobanlarına
gönül-ü: ü ünlü düşmesi, yap-dı: d-t ünsüz benzeşmesi

Sonuç: Bu ses olayları şiire doğal bir söyleyiş, akıcılık ve müzikal bir ritim kazandırır. Ayrıca halk dili havası verir, bu da çoban çocuğunun sade dünyasını daha etkileyici gösterir.

g) Seçtiğiniz şiirin temasını takım olarak farklı bir sanat dalıyla (resim, müzik vb.) yeniden ifade ediniz.
Oluşturduğunuz ürünü gözden geçirip sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
ğ) Sınıfta paylaşılan ürünlerle ilgili duygu ve düşüncelerinizi söyleyiniz.
! Öğretmeniniz, tahlil edilen San’at adlı şiirle ilgili bir izleme testi uygulayacaktır.

Çıkış Kartı soruları görselde cevaplanmıştır.
Netleştirmek için görsele tıklayın.
9.-Sınıf-Edebiyat-Ders-Kitabı-MEB-Yayınları-Cevapları-Sayfa-37






9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 38

OKUMA: DENEME
Konuya Başlarken
1. a) Verilen görselleri inceleyiniz.

SORU: b) Görsellerden hareketle giriş cümleleri verilen paragrafı kendi görüşleriniz doğrultusunda tamamlayınız.

CEVAP: Dünyamızın en önemli sorunu bence çevre kirliliğidir. Çevre kirliliğini ortadan kaldırmak için yapılması gerekenlerle ilgili farklı düşüncelerim var. Bunlardan ilki insanların bilinçlenmesidir. Herkes çöplerini rastgele yerlere atmak yerine çöp kutularına atmalı. Fabrikalar da havayı kirletmemek için filtre kullanmalı ve daha temiz enerji kaynaklarına yönelmelidir. Arabalardan çıkan egzoz gazlarını azaltmak için toplu taşıma kullanmak veya bisikletle gitmek de iyi bir çözüm olur. Denizlere ve nehirlere atık bırakılmamalı, çünkü bu hem suyu kirletir hem de canlıların hayatını tehlikeye atar. Doğayı korumak için ağaç dikmek ve yeşil alanları artırmak da çok önemlidir. Eğer herkes küçük de olsa önlem alırsa büyük bir fark yaratabiliriz. Temiz bir çevre için hepimizin sorumluluk alması gerekir.


9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 39

1. a) Aşağıdaki metinleri okuyunuz.
SORU: b) Bayrak ve Anadolu’yu Dinlemek metinlerini aynı vurgu ve tonlamayla mı
okudunuz? Gerekçeleriyle söyleyiniz.
CEVAP: Hayır, aynı vurgu ve tonlama ile okumamalıyız. Çünkü bayrak konulu bir şiir daha duygulu, coşkulu ve heyecanlı bir anlatım ister. Bayrak milletin bağımsızlığını ve değerlerini temsil ettiği için okunurken duygu ve gurur ön planda olmalıdır. Ülkenin kültür ve tarih varlığına sahip çıkmakla ilgili bir metin ise daha ciddi ve bilgilendirici bir dille okunur. Bu tür bir metinde bilgi vermek ve düşündürmek amaçlandığı için tonlama daha sakin ve açıklayıcı olmalıdır.

SORU: 2. a) Okuyacağınız Picasso’nun Hatları adlı denemenin başlığından ve yanındaki görselden hareketle denemenin içeriği hakkındaki tahminlerinizi yazınız.
CEVAP: 
Denemenin İçeriği Hakkındaki Tahminim: Ünlü ressam Picasso'nun hat sanatı eserlerini beğendiği ve onlara benzer şekilde bazı eserler verdiğini anlatan bir yazı olabilir. 

Denemenin İçeriği: Picasso'nun sanat yaşamının sonlarında hat sanatından etkilenerek yaptığı bazı resimlerin İslami sanat sayılamayacağının nedenlerinden bahsediyor.

SORU: b) Picasso’nun Hatları adlı denemeyi okuduktan sonra denemenin içeriği hakkındaki bölümü doldurunuz. Tahminlerinizin denemenin içeriğiyle örtüşen yönlerini söyleyiniz.
CEVAP: Picasso'nun resimlerinin hat sanatına benzediği yönündeki tahminim denemenin içeriğiyle örtüşüyor.


9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 42

Okuma Sonrası
Söz Varlığımız
SORU: 1. Okuduğunuz Picasso’nun Hatları adlı denemede geçen bazı kelimelerin sözlük anlamları tabloda verilmiştir. Cümlelerin bağlamından hareketle bu kelimelerin metinde hangi anlamda kullanıldığını belirleyip örnekteki gibi tabloya işaretleyiniz.
CEVAP: Görselde cevaplanmıştır. 
Netleştirmek için görsele tıklayın.
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 42



9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 43

SORU: 2. Okuduğunuz Picasso’nun Hatları adlı denemede geçen “İslâm, İslâmî, hal, hattâ” kelimelerinin güncel yazım şekillerini TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz. Bu sözcüklerin metnin aslındaki yazımı ile güncel yazımı arasındaki farklılıklarını belirleyiniz, farklılığın gerekçelerini söyleyiniz.
CEVAP: Düzeltme işareti yani şapka işaretinin kullanılışında farklılıklar var. Bu kelimeler güncel TDK Sözlük'te "İslam, İslami, hâl, hatta" şeklinde geçiyor. Dilin zaman içinde ihtiyaçlara gre değişen kurallarından kaynaklanan farklılıklar var.

SORU: 3. Aşağıdaki cümlelerde virgüllerin kullanımlarını Türk Dil Kurumunun genel ağ sayfasındaki virgülün kullanım yerleri ile karşılaştırınız. Karşılaştırmanız sonucunda bulduğunuz farklılıkları gerekçeleriyle yazınız.

SORU: • Sonunda da, Picasso’nun eserlerinden daha farklı bir eser ortaya çıkmış olmaz.
CEVAP: de/da bağlacından sonra virgül gelmediği için virgülün kullanılmaması gerekir. 

SORU: • Picasso, İslâm hatlarını resmine malzeme olarak seçerken, kendi resim kültürünün, resim geleneğinin özüne sadık kalmıştır.
CEVAP: "Picasso" kelimesi özne olduğu için bu kelimeden sonra virgül kullanılması doğrudur ancak "seçerken" kelimesinden sonra zarf-fiilden sonra virgül kullanılmadığı için kullanılması yanlıştır.

SORU: • O malzeme, aynı zamanda, kendini meydana getiren kaynaktan yoksun bırakılırsa, yani o malzemeyi meydana getiren “ruh”tan soyutlanırsa, o malzemeyi kullanarak varılmak istenen sonuç elde edilemeyecektir.
CEVAP: "Aynı zamanda" ifadesinden sonra zarflardan sonra özel bir virgül kullanılışı olmadığı için virgül kullanılmaz. "Bırakılırsa" ifadesinden sonra virgül kullanılabilir çünkü şart eki -se/-sa taşıyan iki ifade arasına virgül gelebilir ancak "soyutlanırsa" kelimesinden sonra virgül kullanılmaz.

METNİMİZİ ANLAYALIM

SORU: 1. Okuduğunuz Picasso’nun Hatları adlı denemeye göre Picasso hat sanatını eserlerinde nasıl kullanmıştır? Söyleyiniz.
CEVAP: Picasso, hat sanatını kendi kültürüne göre şekillendirip bir malzeme gibi kullanmıştır. Yani İslam sanatını taklit etmemiş, sadece ondan esinlenerek kendi bakış açısıyla yeniden yorumlamıştır.

SORU: 2. “Oysa malzeme olarak kullanılan bir “gelenek” sadece bir malzeme olarak kalır. O malzeme, aynı zamanda, kendini meydana getiren kaynaktan yoksun bırakılırsa, yani o malzemeyi meydana getiren “ruh”tan soyutlanırsa, o malzemeyi kullanarak varılmak istenen sonuç elde edilemeyecektir.” cümlelerinden hareketle geleneğin sanat eserlerinde nasıl kullanılması gerektiği hakkındaki düşüncelerinizi söyleyiniz.
CEVAP: Gelenek sadece şekil olarak değil, onu oluşturan “ruh” ile birlikte kullanılmalıdır. Eğer sadece dış görünüş alınırsa, ortaya çıkan eser yüzeysel kalır ve istenen etki oluşmaz. Yani gelenekten yararlanırken onun anlamını ve özünü de korumak gerekir.

SORU: “Picasso, adı geçen hatları kendi kültürünün süzgecinden, kendi kavrayışının eleğinden geçirerek ‘yeniden anlamlandırmıştır.’” cümlesi güzel sanatların hangi özelliklerini vurgulamaktadır? Yazınız.
CEVAP: Bu cümle, güzel sanatların özgünlük ve yaratıcılık özelliğini vurgular. Sanatçı sadece kopya yapmaz, aldığı unsurları kendi bakış açısıyla yeniden yorumlayarak yeni bir anlam kazandırır.


9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı MEB Yayınları Cevapları Sayfa 44

SORU: Metnin ana fikrini destekleyen yardımcı fikirleri belirleyerek örnekteki gibi yazınız. 
CEVAP: 
  • Picasso, resimlerinde hat sanatını kullanırken İslami bir niyet taşımamaktadır.
  • Bir sanat eserinin gerçekten İslami olabilmesi için sadece biçim değil, “ruh” da önemlidir.
  • Gelenek sadece şekil olarak alınırsa özünden uzaklaşır.
  • Sanatçı unsurları kendi kültürünün bakış açısıyla yeniden anlamlandırır.
SORU: 5. Belirlediğiniz yardımcı fikirlerden yararlanarak denemenin konusunu, ana fikrini ve yazılış amacını yazınız.
CEVAP:
Metnin Konusu: Picasso’nun hat sanatını eserlerinde kullanma biçimi ve geleneğin sanatta nasıl değerlendirilmesi gerektiği.
Metnin Ana Fikri: Bir geleneği sanatta kullanmak için sadece biçimini almak yetmez, onu oluşturan ruhu da anlamak gerekir.
Yazılış Amacı: Sanatta geleneğin doğru şekilde nasıl kullanılacağını göstermek ve yüzeysel benzerliklerin yeterli olmadığını anlatmak.

SORU: 6. Okuduğunuz metinde geçen düşünceyi geliştirme yollarını (tanık gösterme, tanımlama, karşılaştırma vb.) bulunuz. Bunların metne olan katkısını yazınız.
CEVAP: 
Karşılaştırma: Picasso’nun resimleriyle İslam hat sanatı ve bazı şairlerin şiirleri karşılaştırılmış. Bu, aradaki farkı göstermeye ve konunun daha iyi anlaşılmasına yardım etmiş.
Örnekleme: Sezai Karakoç, Erdem Bayazıt, Cahit Zarifoğlu, Akif İnan, Osman Sarı gibi şairlerin isimleri verilerek İslami sanatın etkisi altında kalan sanatçılara örnekler verilmiş.