Konusuna Göre Şiir Türleri Sunumu

Konusuna göre şiir türleri sunumunu konu anlatımının altındaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz. Görsel olarak oldukça zengin olan sunum sınıfta kullanılmaya hazır. Örnekler ve test sorularıyla desteklendi. 

KONUSUNA GÖRE ŞİİR TÜRLERİ

1. Lirik Şiir
2. Epik Şiir
3. Pastoral Şiir
4. Didaktik Şiir
5. Satirik Şiir
6. Dramatik Şiir

1.Lirik Şiir (Heyecanlı Şiirler)

Coşkulu heyecanlı şiirlerdir. Lirik şiirlerde aşk, sevgi, ölüm, ayrılık gibi duygusal konular ağır basar.

Eski Yunan edebiyatında bu tarz şiirler “lir (lyre)” denen bir sazla söylendiği için böyle adlandırılmıştır.

Lirik Şiir Örneği

Ben aşkımla bahar getirdim sana;

Tozlu yollarından geçtiğim uzak

İklimden şarkılar getirdim sana.

(Ahmet Muhip Dıranas) 

Dağda dolaşırken yakma kandili

Fersiz gözlerimi dağlama gurbet.

Ne söylemez, akan suların dili

Sessizlik içinde çağlama gurbet.

(Necip Fazıl Kısakürek)

2. Epik Şiir (Kahramanlık  Şiirleri)

Konusu savaş, yiğitlik, kahramanlık ve vatan sevgisi olan, bir olayı veya tarihi bir hadiseyi coşkulu bir şekilde anlatan şiirlere ‘epik şiir” denir. 

Epik şiirler bir milletin hayatında önemli izler bırakan büyük göçler, savaşlar, doğal afetler gibi olaylarla; yiğitlik, kahramanlık, mertlik, yurt sevgisi gibi konuların destan havası içinde işlendiği kahramanlık şiirleridir. 

Epik Şiir Örneği

Bizdik o hücumun bütün aşkıyla kanatlı;

Bizdik o sabah ilk atılan safta yüz atlı.

Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle

,Canlandı o meşhur ova at kişnemesiyle!

(Yahya Kemal Beyatlı)

Köroğlu’yum medhim merde yeğine

Koç yiğit değişmez cengi düğüne

Sere serpe gider düşman önüne

Ölümü karşılar meydan içinde

(Köroğlu)

3. Pastoral Şiir (Tabiat Şiirleri)

Çoban, kır, dağ, orman, yayla, köy hayatını, doğal güzellikleri, manzaraları ve bunlara duyulan özlemleri anlatan şiirlere “pastoral şiir” denir.

Pastoral şiir iki türlüdür:

İdil: Batı edebiyatlarında doğrudan doğruya kır hayatının güzelliğini işleyen kısa pastoral şiirlere “idil” denir.

Eglog: Batı edebiyatlarında birkaç çobanın kır hayatı, aşk gibi konular üzerinde karşılıklı konuşmaları tarzında yazılan pastoral şiirlere “eglog” denir. 

Pastoral Şiir Örneği

Kırlara açılırız çıngıraklarımızla.

Okuma yok, yazma yok, bilmeyiz eski, yeni.

Kuzular bize söyler yılların geçtiğini,

Arzu, başlarımızdan yıldızlar gibi yüksek;

Önümüzde bir sürü, yanımızda bir köpek

(Kemalettin Kamu)

Dağlar orman, tepeler bağ, ovalar hep tarla

Koca mera dolu baştan başa sağmallarla

Köylünün kırları tutmuş yayılırken davarı

Sökemezsin, sarar âfakını yün dalgaları

(Mehmet Âkif Ersoy)

4. Didaktik Şiir (Öğretici Şiirler)

Belli bir konuda öğüt ve bilgi veren, bilimin metot ve prensiplerini, sanat eserlerinin güzel yönlerini öğreten, ahlaki, kültürel dersler veren şiirlere ‘didaktik (öğretici) şiir” denir.

Şairin temel amacı bir düşünceyi, bir bilgiyi aktarmak ve öğüt vermektir. Bunlar okurun aklına seslenir. Bu nedenle didaktik şiirler duygusal yönden zayıftır.

Didaktik Şiir Örneği

İlim ilim bilmektir
İlim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsen
Ya nice okumaktır

(Yunus Emre)

Tembellikten vazgeçelim,
Okumayı yol seçelim,
Okumak, bilmektir derim,
Daha çok okumak gerek...
                                 (Bülent Özcan)

5. Satirik Şiir (Eleştiri Şiirleri)

Kişilerin ve çevredeki nesnelerin gülünç taraflarını ele alarak onları eleştiren, kötüleyen şiirlere ‘satirik şiir’ denir. Satirik şiirlerin eleştirici bir anlatımı vardır. Bir kişi, olay, durum, iğneleyici sözlerle, alaylı ifadelerle eleştirilir.

Satirik şiirlere Divan edebiyatında “hiciv”, Halk edebiyatında “taşlama “, Yeni Türk edebiyatında ise “yergi” örnek olarak verilebilir.

Satirik Şiir Örnekleri

Köy sallanır güldüğünde
Cin çarpılır değdiğinde
Beleş sofra gördüğünde
Yumuluyor ölmüş gibi
                               Âşık Kul Mahmut

Köylümüz efendimiz tarlasında perişan

İşçimiz kardeşimiz kavgasında perişan

Anam bacımdır bahtı karasında perişan

Hemen Allah cümlemizin yardımcısı olsun.

(Cahit Sıtkı Tarancı)

6. Dramatik Şiir (Tiyatro Şiirleri)

Göz önünde canlandırmak ya da tiyatroda oynanmak için yazılan şiir türüdür. Dramatik şiir, aslında şiir şeklindeki tiyatro eseriyle ilgilidir.

Dramatik Şiir Örneği

Mervan- Sanki tufan bulutunda yıldız

Kim şu mahşerde kalan şehzade?

Bütün etrafım düşman sarmış,

Beni kurtar, diye haykırdı!

Aziz – O silâhlı kız kim oluyor öyle?

Acaba nereden koştu, geldi?

Meğer ordumda melekler varmış,

Bana Allah için imdat etti, yetişti.

Mervan – Hâli sevdamı şiddetlendiriyor.

Buna Tanrı’yı şahid tutarım.

O güzel ikrama ben nasıl mukabele edeyim?

(Abdülhak Hamit Tarhan)

KONUSUNA GÖRE ŞİİR TÜRLERİ TEST SORULARI

Ak tüylü köpektir koyun sürüsüyle
Seğirtir kaval sesinde sağa sola
Çobandır köyün yamacında
Yayar davarı da çömelir
Meşe dallarının altında

Bu dizelerde, aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?

A) Lirik B) Dramatik C) Didaktik
D) Epik E) Pastoral

Şiirler konularına göre farklı isimler alır. Mesela nasihat etme, öğretme amacıyla yazılan şiirler ...................... doğa güzelliklerinden bahseden şiirler ..................... kahramanlık, yiğitlik konularında yazılan şiirler .................... şiir olarak bilinir.

Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) dramatik - pastoral - lirik

B) didaktik - pastoral - epik

C) didaktik - lirik - epik

D) dramatik - didaktik - lirik

E) pastoral - didaktik – epik

Aşağıdaki dizelerden hangisi satirik bir şiirden alınmış olabilir?

A) Bütün sevgileri atıp içimden

Varlığımı yalnız ona verdim ben

B) Evden çıkar çıkmaz omuzda tabut

Sen de eller gibi adımı unut

C) Söylersin de söz içinde şaşmazsın

Helali haramı yersin seçmezsin

D) Dadaloğlu'm bir gün kavga kurulur

Öter tüfek davlumbazlar vurulur

E) Serpe serpe gider düşman önüne

Ölümü karşılar meydan içinde

 Türk edebiyatında çok fazla örneği bulunmayan tiyatro şiiri olarak da bilinen şiir türü aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Didaktik şiir B) Lirik şiir

C) Dramatik şiir D) Pastoral şiir

E) Epik şiir

Tarihin dilinden düşmez bu destan

Nehirler gazidir, dağlar kahraman

Her taşı bir yakut olan bu vatan

Can verme sırrına erenlerindir.

Bu dörtlük aşağıdaki şiir türlerinin hangisinden alınmış olabilir?

Lirik şiir                                B) Epik şiir                           C) Satirik şiir

                               D) Didaktik şiir  E) Dramatik şiir

Konusuna Göre Şiir Türleri Slaytı İndir

İNDİR: Konusuna Göre Şiir Türleri Sunumu