Yahya Kemal Beyatlı’nın edebi kişiliği, şiire bakış açısı, İstanbul ve tarih sevgisi ile Türk edebiyatında bıraktığı izler bu yazıda ayrıntılı ve sade bir şekilde ele alınmıştır. Şiir anlayışı, dili, eserleri ve edebiyatımıza katkıları maddeler hâlinde açıklanmıştır. Yazının sonunda Yahya Kemal Beyatlı hakkında hazırlanmış slayt ve PDF dosyasını indirebilirsiniz.
Yahya Kemal Beyatlı’nın Edebi Kişiliği
- Millî Edebiyat Dönemi’nde bağımsız çizgide eser veren sanatçılardandır.
- İstanbul’un şairi olarak bilinir. Tevfik Fikret’in Sis adlı şiirine karşılık olarak Siste Söyleniş şiirini yazmıştır.
- Saf (öz) şiir anlayışına bağlı kalmıştır.
- Aruz ölçüsünü Türkçeye başarıyla uyarlamış, yalnızca Ok adlı şiirinde hece ölçüsünü kullanmıştır.
- Divan şiiri geleneğinden etkilenmiş; divan nazım biçimlerini ustalıkla şiirlerinde kullanmıştır.
- Gazel, şarkı, rubai ve murabba gibi nazım biçimlerini tercih etmiş, bu türlerde sanatlı ve ağır bir dil kullanmıştır.
- “Beyaz Lisan” anlayışını savunmuştur.
- Klasik Türk şiiriyle Batı şiirini sentezleyen neoklasik bir şairdir.
- Eski Yunan ve Latin edebiyatını önemseyen Havza Edebiyatı (Nev-Yunanilik) görüşünden etkilenmiştir.
- Parnasizm akımından etkilenmiş, kelime seçiminde oldukça dikkatli olmuştur.
- Şiirde ahenge önem verdiği için sembolistlerle benzer yönleri olsa da, anlamın açık olması açısından onlardan ayrılır.
- Estetik kaygıyı ön planda tutmuş; kafiye, redif gibi ses öğelerine ve şiirdeki ahenge büyük önem vermiştir.
- Toplumsal konulara şiirlerinde yer vermemiş, ilhamını tarihsel olaylar ve tarih bilincinden almıştır.
- Akıncı ve Mohaç Türküsü gibi şiirlerinde destansı (epik) bir üslup kullanmıştır.
- Biçimsel mükemmelliğe ve şiirdeki ahenge büyük önem vermiştir.
- Şiiri düzyazıdan tamamen ayırarak, nazmı nesirden uzaklaştırmaya çalışmıştır.
- Bazı şiirlerinde Osmanlı tarihine ve kültürüne hayranlık açıkça görülür.
- Türk tarihine ve kültürel mirasa şiir yoluyla bağ kurmaya çalışmış, eserlerinde zengin bir tarihî ve estetik altyapı oluşturmuştur.
- Geçmişin değerlerini şiirle günümüze taşımaya çalışmış, divan şiirinden sıkça yararlanmıştır.
Yahya Kemal Beyatlı’nın Eserleri
📚 Şiir Kitapları:
- Kendi Gök Kubbemiz → En bilinen şiir kitabıdır. İstanbul, tarih ve aşk temalı şiirler vardır.
- Eski Şiirin Rüzgârıyla → Divan şiiri tarzında yazdığı şiirlerdir.
- Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş → Dört dizelik rubaileri içerir.
- Bitmemiş Şiirler → Vefatından sonra yayımlanan, tamamlanmamış şiirleridir.
📝 Düzyazı (Nesir) Kitapları:
- Aziz İstanbul → İstanbul’a olan sevgisini anlatır.
- Eğil Dağlar → Millî duygular, Kurtuluş Savaşı ve tarih üzerine yazılar.
- Siyasi ve Edebi Portreler → Tanıdığı önemli kişileri anlatır.
- Çocukluğum, Gençliğim, Siyasî ve Edebî Hatıralarım → Kendi hayatını anlattığı anı kitabıdır.
Yahya Kemal Beyatlı MEHLİKA SULTAN şiiri
Mehlika Sultan'a âşık yedi genç
Gece şehrin kapısından çıktı:
Mehlika Sultan'a âşık yedi genç
Kara sevdalı birer âşıktı.
Bir hayâlet gibi dünya güzeli
Girdiğinden beri rü'yâlarına;
Hepsi meshûr, o muammâ güzeli
Gittiler görmeye Kaf dağlarına.
Hepsi, sırtında aba, günlerce
Gittiler içleri hicranla dolu;
Her günün ufkunu sardıkça gece
Dediler: ''Belki bu son akşamdır''
Bu emel gurbetinin yoktur ucu;
Daimâ yollar uzar, kalp üzülür:
Ömrü oldukça yürür her yolcu,
Varmadan menzile bir yerde ölür.
Mehlika'nın kara sevdalıları
Vardılar çıkrığı yok bir kuyuya,
Mehlika'nın kara sevdalıları
Baktılar korkulu gözlerle suya.
Gördüler: ''Aynada bir gizli cihân..
Ufku çepçevre ölüm servileri.....''
Sandılar doğdu içinden bir ân
O, uzun gözlü, uzun saçlı peri.
Bu hâzin yolcuların en küçüğü
Bir zaman baktı o viran kuyuya.
Ve neden sonra gümüş bir yüzüğü
Parmağından sıyırıp attı suya.
Su çekilmiş gibi rü'yâ oldu!..
Erdiler yolculuğun son demine;
Bir hayâl âlemi peydâ oldu
Göçtüler hep o hayâl âlemine.
Mehlika Sultan'a âşık yedi genç
Seneler geçti, henüz gelmediler;
Mehlika Sultan'a âşık yedi genç
Oradan gelmeyecekmiş dediler!..
Yahya Kemal Beyatlı Slayt PDF İndir
Yorumlarınızı bekliyorum.