Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1950-1980)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nda, 1950-1980 yılları arasında roman türü diğer türler gibi bir ilerleme kaydetmiştir ve bu dönemde birçok farklı yönelim ortaya çıkmıştır.
1950-1980 yılları arasındaki romanlar incelenirken, bu yönelimlerin göz önünde bulundurulması önemlidir.
Bu dönem öne çıkan eğilimler
- Toplumcu Gerçekçi Anlayış
- Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Anlayış
- Modernist Anlayış
- Millî ve Dinî Duyarlılıkları Yansıtan Anlayış
1) Toplumcu Gerçekçi Anlayış
- Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Fakir Baykurt, Samim Karagöz, Kemal Tahir gibi isimler bu dönemde köy-kasaba edebiyatı olarak da adlandırılan bir tarza yönelim göstermişlerdir.
- Bu yazarlar eserlerinde toprak kavgaları, tarımın makineleşmesi, köyden kente göç, düzensizlik ve sınıfsal farklılıklar gibi toplumsal sorunları işlemişlerdir.
- Yazarlar eserlerinde siyasi düşüncelerini de göstermişlerdir.
- Sanat toplum içindir anlayışıyla yazılan eserlerde halkın yerel ağızdaki dil özellikleri de gösterilmiştir.
- Toplumcu gerçekçi yazarlar gözlemlerini eserlere yansıttıklarından realizm akımının etkisi vardır.
2) Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Anlayış
- Bu dönemde de bireyin iç dünyasını yani psikolojisini ele alan romanlar yazılmıştır.
- Psikolojik roman olarak adlandırılan bu eserlerde bireyin psikolojisi çözümlenmiştir.
- Bu tür eserlerin yazılmasında yazarlar psikoloji biliminden yararlanmışlardır.
- Peyami Safa, Abdülhak Şinasi Hisar, Ahmet Hamdi Tanpınar, Tarık Buğra, Samiha Ayverdi
3) Modernist Roman Anlayışı
- 1960’lı yıllarda yenilikçi bir anlayışta “Modernist Roman” denilen yeni bir yönelim ortaya çıkmıştır.
- Bu romanlarda daha çok bireyin iç dünyası, bunalımları ve yalnızlığı ele alınır.
- Geleneksel anlatımın ve yapının dışına çıkılmıştır.
- İç konuşma, iç çözümleme ve bilinç akışı gibi teknikler bu tarzdaki romanlarda ön plana çıkmıştır.
- Bu anlayışta eser veren yazarların başında Yusuf Atılgan, Adalet Ağaoğlu, Ferit Edgü, Pınar Kür, Oğuz Atay gibi isimler gelmektedir.
4) Millî ve Dinî Duyarlılıkları Yansıtan Anlayış
- Milli tarihe duyarlılık gösteren tarihi olayları ve kişileri ele almışlar aynı zamanda da milli ve dinî konuları eserlerinde işlemişlerdir.
- Mustafa Necati Sepetçioğlu, Hüseyin Nihal Atsız, Samiha Ayverdi, Emine Işınsu, Sevinç Çokum, Mustafa Miyasoğlu, Ömer Okçu (Hekimoğlu İsmail), Bahaeddin Özkişi, Rasim Özdenören gibi yazarlar ise dinî ve millî hassasiyeti ön planda tutarak eserlerini yazmışlardır.
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1950-1980) Önemli Yazar-Eser Eşleştirmeleri
- Kemal Tahir- Devlet Ana, Yorgun Savaşçı,Esir Şehir Üçlemesi
- Orhan Kemal-Cemile, Murtaza, Bereketli Topraklar Üzerinde, Eskici ve Oğulları
- Yaşar Kemal-İnce Memed, Yılanı Öldürseler
- Fakir Baykurt- Tırpan, Yılanların Öcü
- Peyami Safa- Dokuzuncu Hariciye Koğuşu Matmazel Noraliya'nın Koltuğu, Yalnızız
- Ahmet Hamdi Tanpınar-Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü;
- Tarık Buğra-Küçük Ağa, İbişin Rüyası
- Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1950-1980) Önemli Yazar-Eser Eşleştirmeleri
- Yusuf Atılgan-Aylak Adam, Anayurt Oteli
- Oğuz Atay-Tutunamayanlar, Bir Bilim Adamının Romanı
- Ferit Edgü-Hakkâri’de Bir Mevsim
- Adalet Ağaoğlu-Ölmeye Yatmak, Fikrimin İnce Gülü, Bir Düğün Gecesi
- Hüseyin Nihal Atsız-Ruh Adam
- Mustafa Necati Sepetçioğlu-Kilit, Çatı
- Bahaeddin Özkişi-Sokakta, Köse Kadı
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1950-1980) TEST SORULARI
1. Orhan Kemal’le ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Yapıtlarında, kişilerin karakterlerini olay içinde çizmiş, onları doğal bir biçimde konuşturmuştur.
B) Genellikle fabrika işçilerinin, kırsal kesim insanlarının ve gecekondu bölgelerinde oturanların yaşamını konu almıştır.
C) Öykülerde günlük konuşma dilini kullanmış, yöresel söyleyiş özelliklerine bağlı kalmıştır.
D) Esir Şehrin İnsanları adlı romanıyla yazın çevrelerinde büyük yankı uyandırmıştır.
E) Anlatımı, olaylara bakış açısı yönünden toplumcu gerçekçi yazarlarımızdan biri sayılmaktadır.
2. Aşağıdaki yapıtlardan hangisi tür bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Saatleri Ayarlama Enstitüsü
B) Hakkâri’de Bir Mevsim
C) Tutunamayanlar
D) Aylak Adam
E) Sessiz Gemi
3. Aylak Adam, yazarın 1973 yılında yayımlanan ikinci romanıdır. Aylak Adam gibi aynı yapı ve teknikle kaleme alınmıştır. Roman, Manisa’nın Anavatan Oteli ve onun kâtibinden esinlenerek yazılmıştır. Romanda olaylar, kahraman Zebercet’in ruh dünyası ve psikolojisi üzerine kurulmuştur. Başından geçenler yine onun bilinçaltından istifade edilerek anlatılır. Zebercet, terk edilmeye ve reddedilmeye karşı aşırı duyarlı, içine kapanık bir kişiliğe sahiptir.
Bu parçada sözü edilen eserin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Oğuz Atay B) Yusuf Atılgan C) Abbas Sayar
D) Yaşar Kemal E) Kemal Bilbaşar
Cevaplar: 1-D, 2-E, 3-B
 Slayt - Konu Anlatımı){kind=link}
0 Yorumlar
Yorumlarınızı bekliyorum.