Aşık Paşa - Slayt

Aşık Paşa 15. yüzyıl önemli divan şairlerindendir. Aşağıdaki ders notunda Aşık Paşa kimdir, Aşık Paşa'nın hayatı, edebi kişiliği, eserlerinden örnekler ve 2021 AYT'de sorulan soru gibi başlıklara yer verilmiştir. Aynı bilgileri sunuda da bulabilirsiniz. Aşık Paşa slaytını ders anlatımının sonundaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz.

Aşık Paşa'nın Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

AŞIK PAŞA KİMDİR?

• Aşık Paşa, 15. yüzyılda çeşitli devlet görevlerinde bulunmuş bir Divan şairidir.

• Fatih Sultan Mehmet’in hocalarından olduğu bilinmektedir.

• İyi bir eğitim alan Aşık Paşa medrese hocalığından vezirlik makamına kadar yükselmiştir.

• «Kerem» redifli kasidesini padişaha sunduğu, böylece hakkında verilen bir hapis cezasından affedildiği anlatılmaktadır.

• Aşık Paşa’nın şiirlerini bir araya getirdiği bir Divanı vardır.

Aşık Paşa’nın Edebi Kişiliği

• Aşık Paşa, yaşadığı dönemin büyük şairlerinden biridir.

• Ahmed Paşa gazel, kaside, şarkı ve murabba şiir türlerinde başarılı olmuştur.

• Dini konulardan uzak durmuş, beşeri aşkı eserlerinde işlemiştir.

• Aruz ölçüsünü ustaca kullanmıştır. Yaşadığı dönemde ona ‘Şairler Sultanı’ unvanı verilmiştir.

• Sonraki dönem şairlerinden Ahi, Lami, Necati, Zati ve Baki ona nezireler yazmışlardır.

• Ünü Osmanlı Devleti sınırlarını aşmış, Timur Devleti’nin sanata önem veren hükümdarı Hüseyin Baykara’nın sarayında dahi okunmuştur.

• Onun “kerem”, “benefşe” ve “âb” redifli kasideleri, en meşhur eserlerindendir.

Aşık Paşa'nın Şiirlerinden Örnekler

Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül (Murabba)

Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül
Kara sevdaya yiler bî-ser ü bî-pây gönül
Dimedüm mi sana dolaşma ana hay gönül
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül

Bizi hâk itdi hevâ yolına sevdâ nidelüm
Pây-mâl eyledi bu zülf-i semen-sâ nidelüm
Kul idinmezdi güzeller bizi illâ nidelüm
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül

Felekün nûş iderem nîşini sâğarlar ile
Doğradı hâr-ı cefâ bağrumı hançerler ile
Baş koşam dimez idüm ben dahi dil-berler ile
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül

…

Der Medh-i Sultan Mehmed Hân (Kerem Kasidesi) (Kaside)

Ey muhît-i keremün katresi ummân-ı kerem
Bâğ-ı cûd ebr-i kefünden tolu bârân-ı kerem

Matla-ı subh-ı zafer mihr-i zekâ ebr-i hayâ
Felek izz ü alâ dâver-i devrân-ı kerem

Tâc bahş-ı ser-i sultân-ı salâtin-i cihân
Zînet-i taht u nigîn Hazret-i sultân-ı kerem

Zıll-ı Hakk Şâh Muhammed ki işiği gökinün
Kem-terin ılduzı olur meh-i tâbân-ı kerem

…

Aşık Paşa hakkında 2021 AYT Sorusu

Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezid zamanında şiirler yazmıştır. Şiirleri, o daha hayattayken, bütün Anadolu ve Rumeli’ye yayıldığı gibi Hüseyin Baykara’nın Herat’taki sarayında dahi okunur olmuş, kendisinden sonraki şairleri de etkilemiştir. Türk edebiyatı tarihinde Şeyhi ile Necati arasında yetişen şairlerin en tanınmışlarındandır. Onun “kerem”, “benefşe” ve “âb” redifli kasideleri, bilinen eserleri arasındadır.

Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerin hangisidir?

A) Süleyman Çelebi

B) Ahmet Paşa

C) Sehi Bey

D) Taşlıcalı Yahya

E) Âşık Paşa