Zarflar Slaytı |
Zarflarla ilgili özel hazırladığımız slaytımızı Zarflar Ders Notunun sonundan indirebilirsiniz. Zarflar slaytı 15 slayttan oluşmaktadır. Konu anlatımı, örnekleri tamamen edebiyathocam.net'e aittir. Sınıfta kullanıma veya ödev olarak kullanılmaya hazır haldedir. İyi çalışmalar...
Zarflar (Belirteç)
Zarf Nedir? Zarfların Özellikleri Nelerdir? Zarf Çeşitleri
Nelerdir? Örnek Sorular…
Zarf Nedir?
Zarf; fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ve yine zarfları
durum, zaman, miktar, yer-yön açısından belirleyen kelime türüdür.
ÖRNEK:
Ahmet koşarak geliyordu.
Çocuk hızla yağan yağmurda ıslandı.
Zarfların Özellikleri
Zarflar kullanıldıkları cümleye göre zarf görevini
yüklenirler.
ÖRNEK:
Babam arabayı yavaş kullanır. (Yavaş kelimesi zarf görevindedir.)
Bu yavaş bir arabadır. (Yavaş kelimesi sıfat
görevindedir.)
Bu araba çok yavaştır. (Yavaş kelimesi isim
görevindedir.)
Zarfların Özellikleri
Cümlede zarf olan kelimeler cümle öğelerine ayrılırken
genellikle zarf tümleci görevindedir.
ÖRNEK:
Sporcular boğazı yüzerek geçtiler.
(Yüzerek kelimesi zarftır. Cümle öğelerine ayrılınca zarf
tümleci olduğu görülecektir.)
Zarf Çeşitleri
Zarflar beşe ayrılır:
1. Durum Zarfları
Fiili durum yönünden etkileyen zarflardır. Fiile
sorulan nasıl sorusuna cevap verir.
ÖRNEK:
Adama yolu yanlış gösterdim. (Nasıl
gösterdim?)
Derste anlatılanları zorla anlayabiliyordu. (Nasıl
anlayabiliyordu?)
Kedim köşesinde mışıl mışıl uyuyordu. (Nasıl
uyuyordu?)
Düşmanların seni öfkeyle ararken, ben seni korkusuzca
sakladım. (Dikkat edilirse ÖFKEYLE zarfı başka bir zarfı etkilemiş.)
Elindeki gözlüğü sertçe yere fırlattı. (Nasıl
fırlattı?)
2. Zaman Zarfları
Fiili zaman yönünden etkileyen zarflardır.
Fiile sorulan ne zaman sorusuna cevap verir.
ÖRNEK:
Buraya çarşamba günü gelecekmiş. (Ne zaman
gelecekmiş?)
Okullar gelecek ay kapanacak. (Ne zaman
kapanacak?)
Yarın bütün arkadaşlarla pikniğe gideceğiz. (Ne zaman
gideceğiz?)
Geldiğini duyar duymaz soluğu Ankara’da almış. (Ne
zaman almış?)
Akşam benim için sensizliğin vaktidir. (Akşam
kelimesi cümleye zaman anlamı katmıyor. Cümlede fiil de yoktur. Dolayısıyla
akşam keimesi zarf değildir.)
Çocuklar akşamı sabırsızlıkla bekliyordu. ( Bu
cümlede de akşam zaman zarfı değildir! Ne zaman bekliyordu? Sorusuna cevap
vermemektedir)
Babası çocuklara aldığı oyuncakları akşam getirdi. (Ne
zaman getirdi? Akşam! Bu cümlede akşam zaman zarfıdır.)
3. Yer-Yön Zarfları
Fiili yer-yön açısından etkileyen zarflardır.
Fiile sorulan nereye sorusuna cevap verir.
Yer-yön zarfları ek almazlar.
Başlıca yer-yön zarfları aşağı, yukarı, içeri, dışarı,
ileri, geri, öte, beri, doğru kelimeleridir.
ÖRNEK:
Üşüyeceksin, içeri girelim. (Nereye girelim?)
Ailesine sormadan geceleri dışarı adımını atmazdı.
(Nereye atmazdı?)
Denizde yüzme bilmeden ileri açılmasının bedelini
ağır ödedi. (Nereye açılmasının? Açılması fiilimsidir. İleri yer-yön
zarfıdır.)
Geriye dönmek aklımdan geçmedi değil. (Yukarıda
yer-yön zarflarının ek almadığını söylemiştik. Geriye kelimesi –e ekini aldığı
için yer-yön zarfı değildir. Geriye kelimesi artık bir isimdir.)
Adamı aşağı sokakta vurmuşlar. (Aşağı kelimesi
yer-yön zarfı değildir. Burada bir fiilin veya fiilimsinin değil bir İSMİN
yönünü belirliyor. Bir ismin önüne geliyor. O yüzden aşağı kelimesi bu cümlede
bir sıfattır.)
Çocuk babasının yeni telefonunu aşağı attı. (Nereye
attı? Aşağı! O zaman aşağı kelimesi burada yer-yön zarfıdır.)
4. Miktar Zarfları
Fiili, fiilimsiyi, sıfatı veya yine bir zarfı miktar
yönünden etkileyen zarflardır.
Fiile, fiilimsiye, sıfata veya zarfa sorulan ne kadar sorusuna
cevap verir.
Yer-yön zarfları ek almazlar.
Başlıca miktar zarfları “az, çok, daha, çokça, kadar, bu
kadar, biraz, oldukça, pek, pek çok, en, en çok, fazla, epey, epeyce, bayağı” kelimeleridir.
ÖRNEK:
Misafirler dün bizde çok kalmadılar. (Ne kadar
kalmadılar?)
Sınavda pek zorlanmadığını söyledi. (Ne kadar
zorlanmadığını? Zorlanmadığı kelimesi bir fiilimsidir. Dolayısıyla pek kelimesi
miktar zarfıdır.)
Köpeği kaybolan çocuk bayağı ağladı. (Ne kadar
ağladı?)
Sınıfın en başarılı öğrencisi bile zayıf aldı. (Ne
kadar başarılı? Soruyu sıfata sorduk. Cevabımız ‘en’ bir miktar zarfıdır.)
Sınavı ancak çok çalışarak kazanabiliriz. (Ne kadar
çalışarak? Sorumuzu bir zarfa sorduk. Çalışarak zarftır, onun miktarını
belirleyen çok kelimesi de miktar zarfıdır.)
5. Soru Zarfları
Fiilleri soru yoluyla belirleyen zarflardır.
Diğer zarf çeşitlerini bulmak için kullandığımız sorular
soru zarfı olmaktadır.
Nasıl, ne zaman, nereye, ne kadar soruları, ayrıca niçin,
neden, ne diğer soru zarflarıdır.
Bu kelimeler soruyu fiile, fiilimsiye sormalıdır. Aksi
takdirde soru sıfatları, soru zamirleriyle karıştırılabilir!
ÖRNEK:
Bu cinayeti nasıl işleyebildin? (Nasıl soruyu
fiile sormuş. O halde zaman zarfıdır.)
Mağazadan nasıl bir çanta aldılar? (Nasıl sorusu isme
sorulmuş. Fiile sorulmadığı için nasıl kelimesi bu cümlede bir sıfattır.)
Ne zaman seni düşünsem mutlu oluyorum. (Ne
zaman sorusu düşünsem fiiline sorulmuş. O halde bir soru zarfıdır. Ancak dikkat
edilirse burada cümlede bir soru anlamı yoktur. Testlerde bazen bu durum
sorulabilir. ‘Soru anlamı bir zarfla sağlanmıştır? ’ şeklindeki bir soruyla
karşılaşırsak bu cümleyi işaretleyemeyiz.)
Benimle niçin konuşmuyorsun? (Niçin sorusu fiile
sorulmuş. Niçin soru zarfıdır.)
Ne ağlarsın benim zülfü siyahım? (Ne kelimesi soru
zarfıdır. Ne sorusu niçin anlamı taşırsa soru zarfı olur. Aksi takdirde soru
zarfı olmaz. )
Adamın elinde ne vardı? (Burada ne kelimesi niçin
anlamında değildir. O halde bir soru zarfı değildir.)
ZARFLAR Testler
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük
farklı bir zarftır?
A) Her şey dün olmuş orada.
B) Geç fark ettim taşın sert olduğunu.
C) Almadan vermek Allah'a mahsustur.
D) Konuyu burada kapatalım sonra konuşuruz.
E) Bütün bunları geceden hazırlar Seyit Kemal.
Testler
Aşağıdaki deyimlerden hangisi zarf görevinde kullanılmamıştır?
A) Olayı tereyağından kıl çeker gibi halletti.
B) Ahmet, oldukça açık kalpli biridir.
C) Öğretmeni onu azarlayınca barut fıçısı gibi olmuştu.
D) Son zamanlarında bütün işlerini baştan savma yapıyordu.
E) Köylüler bize oldukça cana yakın davrandılar.
Testler
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikiden fazla sözcük zarf
görevindedir?
A) Affetmek ve unutmak, iyi insanların intikamıdır.
B) Aklın üç ilkesi, iyi düşünmek, iyi söylemek, iyi
yapmaktır.
C) Aşk, dünyanın en tatlı mutluluğu ile en derin
acısından yaratılmıştır.
D) Bir adamın şöhreti gölgesine benzer, yükseldikçe
büyür, düştükçe küçülür.
E) Güzel düşün, iyi hisset, aldanma; ne varsa doğrudadır;
doğruluk şaşar sanma.
0 Yorumlar
Yorumlarınızı bekliyorum.